Linke Glosse
-d¶ Nota testes bone et probate oppinionis esse debere s(upra) de defen. inpo. l. siquis i(mposterum) i. de exor. et prep(aratoriis) iudic. l. quidem i. probat insti. et testi l. in ca. depositi et l. probationum.
-e¶ Nota non sufficere nec exigi iure moderno testes tantum contractibus interesse, sed" subscribere instrumentis, ut hic, et in cor. aut(hen). coll. ii de instr. cau. § sed et instrumenta ibi ex inscripto presentia idem etiam iure codicis probatur, ut C. si cer. pe(ta). l. ulti. Item quero, an producto instrumento ad probationem a iudice et uno tantum teste subscripto, prosit producentis mortis casum testis alterius allegante, qui quia contractui interfuit instrumentum subscribere debeat , nec subscripserit? respondeo nullos (=nullum) afferre adminiculum alleganti, sed eius esse negligentie imputandum, quod a teste non fecit in vita testis subscribere instrumentum reprobata eorum sententia, qui volunt dicere casum mortis provideri non possit,cum sit incertus, et hoc probo ratione manifesta: mortis enim casus licet diem incertum habeat, certum tamen est hominem moriturum, cum ergo esset testem moriturum licet, ut dictum est, mortis dies esset incertus, providere potuit, ne prius moriretur testis, quam subscriberet instrumentum sic quod planum esse dico, quod eius negligentie, cuius fuit instrumentum, debeat imputari quod est verbum repetitum; est optimum ar(gumentum) ad hoc Kein Infoff. lo(c). et con. l. si quis domum § hic subiungi. et Kein Info§ quid tantam et § idem querit, et ar(gumentum) ff. de damp. inf(ec) l. qui bona § cum inter. .
-f¶ Et sic hodie per constitutionem istam necessaria est in instrumentis subscriptio propriae manus testium, quae secundum iura canonica necessaria non erat, sed notarius subscribebat nomina testium in instrumento, ut in aut(hen). de fide et auc(toritate) instru. § sed et sino. C. de donat. l. donatio in glossa no. etc. et in aut(hen). de her(e) et fal. § si vero absunt in glossa 'ergo in contra.' etc. et C. de test. l. ulti. in fi. in glo. 'sic per alium' etc. et facit inst(itu). de contrahen. empt. § ii. .
-g¶ Sed qualiter illiterati se subscribant cum nesciant? Respondeo: quando [ipsi] forte propria manu facient crucem, ut C. de iure deliberan l. in fi. in ii. calup. in fi., et cruce facta eis presentibus per alios se subscribent, ut C. de testi. l. fi. § fi. et ibi no.. .
-h¶ Nota clericos cuiuscumque sit ordinis iudices et not. nullatenus assumi.
Haupttext
De fide instrumentorum.
Instrumentorum robur et sollempnitatem augentes, ut de eorum fide nulla in posterum dubitatio possit oriri, statuimus: Si quantitas, que in contractu deducitur, infra libram auri subsistat de mobilibus vel immobilibus rebus aut quibuslibet causis, in instrumento duo testes bone et probate opinionis -d subscribant -e preter iudicem et notarium; si autem libram auri excedat, tres testes probate fidei, ut est dictum, preter iudicem et notarium similiter in eodem instrumento -f subscribant -g , qui debent esse, ut dictum est, omni exceptione maiores et scientes litteras in locis, in quibus litterati poterunt inveniri, alioquin alii etiam assumantur. Contra predictam autem formam instrumenta confecta in posterum nullam habeant firmitatem, illo tenaciter observando, ut in aliquo locorum nostri demanii clerici -h cuiuscumque ordinis iudices et notarii nullatenus assumantur.