II.8.3 [II. 16]
Linke Glosse

-f¶ § inproprie de t(ra)nsigendi nullo dato vel retento, quia transactio nullo dato vel retento minime procedit, ut C. de transact. l. transac. licet sit contra in e(od). t(it). l. si super, sed solve, ut ibi. An[dreas de Barulo]


Haupttext
[De transactione accusatorum ante litem contestatam] SL: Überschrift nur bei Stürner!

Post citationem emissam, lite nondum in criminali iudicio contestata nec aliqua partium comparente, nullo promisso pretio vel recepto, si accusator et accusatus inter se voluerint componere, transigendi -f eis licentiam impartimur. Quod si aliquid, ut ab accusatione desistat, accusator receperit, quia sine licentia curie hoc presumpsit, duplum eius, quod proinde eum accepisse constabit, absque diminutione aliqua curie nostre persolvat, nisi forte pro extimatione dampni commissi accusatorem aliquid accepisse constiterit, cum dampnum rei familiaris instituenda accusatio continebat. Quod si usque ad hoc sit processum, ut ex citatione facta partes in iudicio sint presentes, sine licentia et mandato curie componendi partibus non concedimus potestatem. Contra quod si factum fuerit, accusator decem augustales .a. fisco nostro componat. Post litem vero contestatam si transigant et componant, vigintiquatuor augustales accusator erario nostro se noverit illaturum, causa nichilominus suo ordine peragenda, si transactionem aut compositionem eandem curia non acceptat. Que .b. omnia in illis criminibus locum habere censemus, que sanguinis penam imponunt, in quibus transactiones vel pactiones fieri vetera iura .c. permittunt .d. permittunt, aliis, que sanguinis penam non irrogant, excepta falsi accusatione, in suo robore duraturis.

Rechte Glosse

.a.¶ ex constitutione ista quedam proponuntur in dubium et in primis x. augustalibus, qui nec ab accusatore nec a reo prestari deberent, licet enim respectu accusationis semper dicatur compositio vel accusatio non tenere, sed incidit in turpillia., ut ff. ad turpillia. l. ab accusatione, hoc tamen non habet locum nisi post litem contestatam secundum Azonem, ut ff. ad turpillia. l. quesitum, nec enim ante litem contestatam accusatur, sed accusare vult, ut ff. rem ra. hab. l. amplius vel saltim post libellum oblatum, secundum Jo. B., ut ff. ad se.consul. Sill.l. qui post et C. de calunp. l. penult. quorum neutrum fuit hic, similiter nec in persona in pena coheret habere locum. Facta enim erat conpositio in crimine quod sanguinis penam inponit, ut i. e. l. subicit ibique omnia etc., quod licitum est respectu rei, ut C. de trans. l. transigere vel pascisci. Respondeo, hic non est pena Turpilliane nec illicita transactio, ut s. e. l. accusatorem, sed est pena, que consuevit imponi presentatis in curia et recedentibus ab ea sine licentia ar. ad hoc C. li. x. de decur. l. si quis decurio etc. Opponitur de xx. quatuor augustalibus, quia cum transactum fuerit post litem contestatam, et sic accusator destitisse videtur, debent prestari centum augustales, ut s(upra) probatum est, et dicitur s. e. l. iii. Sed dic quod satis punitur accusator, cum transactio non teneat, si eam curia non acceptat, et lis suo ordine peragatur, ut in hac lege dicitur, ar(gum). ad hoc ff. quod qui. ab iur. l. i. § ult.. Et ex hoc insurgit alia oppositio, quia cum transactio sit in illis criminibus, in quibus licet respectu rei, si lix (=lis) suo ordine peragatur, aufers reo exceptionem peremptoriam peractam sibi ex transactione, quod esse non debet, ut C. de preci. imper. of., l. quoties. Nec dicat quis prius quam curia non acceptat, non est parata reo exceptio, ut ita non acceptando videatur impedire vel tollere, quia in dubio non est verum, quod a curia non acceptat, ergo transactio valet, ar(gumentum) optimum ad hoc ff. de don. inter virum et uxorem, l. cum hic status § si ambo. Puto itaque distinguendum quando curia cognovit de transactione, utrum incontinenti non acceptavit, ut tunc fingatur nec facta transactio: sicut aliter dicitur de actione, quod dic ut in summa si certum pe. § aut. dividitur a(u)t(em) mutuum an ex intervallo, et tunc transactio valebit respectu rei, quia facta est in illis criminibus, in quibus licet, ut hic ponit, et accusator videatur destitisse, et teneatur ad c(entum) augustales, ut s(upra) e(od). l. iii. cum cesset causa superius allegata, idest infirmatio transactionis, que accusatorem poterat excusare. G[uisandus de Rubo]


.b.¶ scilicet, ut in criminalibus possit transigi ante litem contestatam, ut in pri. huius constitutionis.


.c.¶ ut C. de trans. [l.] transigere. Andre[as de Barulo]


.d.¶ d.) Criminum alia publica et non capitalia alia privata. Item capitalia alia irrogant penam sanguinis alia non. In hiis omnibus aliquando valet transactio aliquando non. Publica sunt capitalia et irrogant, ut C. ad l. iud. ma. l. siquis. Item raptus, ut C. de ep. et cle. l. raptores et de rap. vir. l. i. Item criminem adulterii, ut insti. de pu. iud. et C. de adult. l. quamvis. item strupator vir, ut C. de adult. l. cum vir. In hiis transactio vel pactio non tenet, ut C. de trans. l. transigereet pro qui. cas. serv. pre. lib. ac. l. penult. Illud enim, quod excipit lex transigere minora excipit non maiora. Criminen raptus maius est, ut Kein Infoff. ad l. iul. de vi. pu. quod decu. § qui natam et *criminem* maiestatis , maius est omnibus et de hoc nemo dubitat. In hiis criminibus tribus pactio etiam gratuita non valet, nec obstata illa ff. de adulter. l. maritus § plectitur. Lex einm non loquitur utrum debeat pascisci de adulterio vel non, sed utrum is, qui pretium non accepit pro comperto stupro sed gratis remisit, teneatur lege Iuliae tamquam si accepisset, ut dicit nemo obstata illa de hiis, qui no. infa. l. non cap.et insti. de pena te. lit. § si forti. Ille leges locuntur in privatis criminibus. Item capitalium irrogatia pena sanguinis v. modis remitti possunt et transigi super hiis, de quibus lex transigere loquitur, quia licitum est unicuinque sanguinem suum reddimere, ut ff. de bo. eorum qui mor. sibi con. l.i. Irrogant penam primo gladio, ut homicidia, ut ff. ad l. cor. de sic. l. penult.et Kein Infoinsti. de pri. iud. § iudicem. Item incendiarius capite gladio puniatur, ut ff. de penis l. aut. § nonummquam . Item qui extraxit ossa de sepulcro: si sit humiliorum punitur capite, si honestior deportatur, ut ff. de sepul. vi. l. ult. Item is qui fecit famosum libellum, ut C. de famos lib. l. i. Item punitur gladio qui captus est volens ad hostes transfugere. Item qui arma misit vel alienavit in bello vel qui a duce rem prohibitam fecit vel mandata non servavit, etiam si res sit pro *imperiale?* gesta. Item qui murum civitatis ingreditur vel egreditur. Item qui vallum transcendit aut per murum castra ingreditur, ut ff. de re. mili. l. iii. Item punitur gladio turbator pacis, ff. de re. mili. l. ult. Item punitur gladio qui prepositum suum noluit detegere et occisus fuit ille, ut ff. de re mili. l. iii. Item punitur gladio venenarius. Item qui agredit vias cum ferro, ut ff. de penis ca. § venerarii. Item punitur gladio iudex qui tempore administrationis sue peccuniam furatus fuerit, ut inst. de pu. // f. 31r margine+basso A// iudic. § lex iulia. Item plagarius punitur *glad(io)* quod par(en)tibus de filiis inducit orbitatum, ut ff. de pla. l. ult. Item punitur qui se servo suo supposuit, ut Kein InfoC. de mili. que se. suis l. i. Item qui mathematicum occultavit, ut Kein InfoC. [de malefic. et] de math. l. ult. Item miles qui carcere gladio rupit , ut ff. de pe. l. si quis aliquid § miles. Item sacrilegi aliquando, ut ff. ad l. iul. pec. l. sacri. Item et fractores carceris, ut Kein Infoff. de effract. l. i. Secundario irrogatur pena capitis suspendio, ut ff. de penis l. ca. § igni. Item servus qui cum domina sua rem) habuerit , ut C. de mu. quae ser. prori. l. i. Item qui cudit falsam monetam, ut C. de fal. mo. l. ii. Item qui rumpit agerem mi., ut Kein InfoC. de re. nili. no. *run.*/rum. [l.] i Item mathematici, ut C. de [malefic. et] math. l. ant. penult. Item transfuga ad hostes vel consiliorum renunciatores vivi exuruntur aut furca suspenduntur ut ff. de penis l. siquis aliquid § transfuge. Item sacrilegus aliquando, ut ad l. iul. pec. l. sacrileg. Quarto irrogatur pena capitis si aliquis dapnatur ad bestias, ut sacrilegus. Item libertus vel servus committens plagium, ut ff. de lege fab. de plag. l. ult. et quod ista dicatur pena capitis legitur ff. de pe. l. respiciend. § ult. Quinto irrogatur capitis culleo , ut C. de par. In hiis omnibus valet transactio vel actio. Capitalibus autem publicis et non irrogantibus penam sanguinis transactio fieri non potest proter* quam in falsi etc., ut notatur de predictis et etiam de flo. C. de tansac. l. transige.