Linke Glosse
Haupttext
De fraude et dolo campionum.
Summo periculo, quod ex pugilum fraudibus, inertia vel levi timore hactenus contingebat, provisione necessaria succurrentes decernimus, ut, si is, qui pugne pro tempore prefuerit, videat cum aliorum consilio, qui tunc temporis inveniuntur esse presentes, quod campio in pugnando fraudem adhibeat aut segnitiem manifestam vel quod melius se potuerit defendere nec tam cito in recredentis vocem prorumpere debuisset, si quidem is, pro quo pugnat, accusatus extiterit, cum, si pugne succumbat, mori debeat utpote reus criminis maiestatis vel de homicidio absconso convictus, campio similiter periculum mortis incurrat .a. . Ceterum si is, pro quo pugnat, accuset o—o , quia forte dolorem iustum prosequitur pater vel forte mater .b. aut filius de morte suorum, quia, si succumbat in pugna, mori non debet, cum nec ad pugnam fuisset admissus, nisi quia ipsum iusti doloris impetus et indiciorum precedentium probatio admiserunt .c. , campio tantum manum amittat, quam exigente legitima pena .d. periurii quilibet alius scienter periurus amittit. Videbatur enim impium in casu presenti capitali supplicio subicere campionem, cum is, cuius causam principaliter agit, per casum suum periculo capitis non succumbat. In crimine tamen lese maiestatis accusatorem, qui in pugna succumbat, sicut .e. et reum, si succubuisset in ea, ultimo supplicios subiugamus.
Rechte Glosse
.a. ¶ idest sicut reus debet mori si per fidem canfionem esset coniuctus , in casu enim presenti debet reus absolvi, cum etsi condepnatus fuisset per falsam probationem, retractari debere sententiam per beneficium intergrum restitutionis, licet non sit appellatum, ut C. si ex fal. inst. l. i. iii. et ii.. Sed qualiter puniretur falsus canfio? Respondeo: sine accusatione, ut dicitur in falso teste, in quo sine accusatione procedit criminis cognitio, et pene impositio. Idem in lenocinio, quod mulier obicit marito accusanti, ut ff. ad l. iuliam de adult. , secus in extraneo obiciente lenocinium marito accusanti, ut ff. ad l. iul. de adult. l. ii. § si publico. Idem et in carta suspecta apud iudicem producta, ut C. de probat. l. penult.et test. l. nullum. Idem forte in suspectis tutoribus, ut ff. de sus(pec). tu(t). l. iii. § preterea. Idem in calupniatore, nam eundem puniri tempore sententie desiderate possum, et sine accusatore potest, non sine accusatione, ut C. de calup. l. i. et ff. de bonis lib. l. qui cum mater. § si libertus. et idem in notorio crimine, ut C. de accat. l. ea quidem. Idem in falso, secundum hoc, ut C. ad l. cor. de fal. l. ubi. Sed nos intelligimus, quod ibi principaliter de falso fuit accusatio instituta, ex littera etiam huius legis colligitur, quod sine accusatione procedatur contra occasionem, sicut enim dicit is, qui pugne pro tempore interfuerit videatur cum aliorum consilio, quod canfio inpugnando fraudem etc., periculum mortis incurrat, quod dicat incurrat periculum mortis si videatur etc., ita innuit, quod hoc solum sufficiat ad dapnum.
o—o aut dices hoc correctum per. l. ult. huius t. que prohibet accusatorem dar., ut ff. de leg et de con. l. *[..]est * novum aut tenebit hic in pertsonis, que hic exprimuntur, ut ff. de leg. et sen. con. l., quod contra rationem.
.b.¶ nota: accusat mater de morte filii, ut hic dicit. Quod signetur mater, lex dicit non esse admittendam ad accusationem, nisi prius se matrem probaverit, ut C. qui ac(cu). non pos. l. non ignorat. Ergo exceptio generis litis contest(ationem) retardat. Sed contra est s(upra) de except. dilat. l. ult.Sed dic quod lex C. loquitur in personis prohibitis accusare, nisi in casibus, scilicet cum suam vel suorum iniuriam prosequatur, ut C. de accusat. l. i. et ii.et C. qui ac(cu). non pos. l. senatus, et l. de crimine, et ita de exceptione opposita constabat, de iure nec poterat dubitari, quod opponeretur causa morande litis, l. vero s(upra) de dilat. loquitur in exceptione de qua non constabat, sed probanda erat, ut ex ipsa lege apparet, et probatur ista so(lutio) s(upra) de dilat. l. ii., quod de uxore, nunquid accusabit de morte mariti? Respondeo: licet maritus non contineatur appellatione suorum, ut Kein Infoff. de act. l. i. tamen quia mulier potest accusare de morte consobrini, et fratris, et eorum, in quos testimonium *in vita* non dicit, ut C. qui ac(cu). non pos. l. uxoret de hiis qui ut indig. l. sororem, et ff. de accusat. l. ii. Multo magis admicti debet ad accusandum de morte mariti. Et possunt hoc habere locum si dicatur prosequi iniuriam suorum. Si autem dicatur prosequi iniuriam suam, dubitandum non est quin debeat admicti competit enim actio iniuriarum, si ei comes adducatur, ut ff. de ini. l. item apud labeonem [§] si quis virgines, et § tenetur
.c.¶ s. e. l. monomachiam.
.d.¶ legittima pena periuris est, ut scienter periurus manum amittat, ut hic et in Kein Infode periu. l. unica, et in lon. de periur. l. de eo, et l. si quis periurium
.e.¶ s. e. l. presequentes circa fi.