Linke Glosse
-a¶ Nota quot testes et quales contra baronem admictantur vel militem.
Haupttext
De pugnis sublatis.
Prosequentes benivolum nostre voluntatis propositum, quo pugnas a nostra re publica, preterquam in quibusdam paucis admodum casibus, providimus submovere, ingerente se casus presentis materia circa Francos, qui personarum suarum plerumque iudicia, plerumque rerum suarum omnium aut maioris partis earum fortunam in monomachiam, que duellum vulgariter dicitur, reponebant, quid de eis celsitudo nostra providerit statuendum constitutione presenti manifestissime declaramus. Predictum igitur probationis modum, per pugnas videlicet, quo iure Francorum viventes hactenus utebantur tam circa principales personas, eas scilicet sibi invicem offerendo, quam circa personas testium invicem producendorum, tam in civilibus quam in criminalibus causis de cetero volumus esse sublatum. Sed si Francus aliquis a Franco vel etiam Longobardo super aliqua questione civili vel etiam criminali extiterit impetitus, per probationes .a. testium vel instrumentorum et similes, per quas possit plene probari veritas, convincatur. Probationes verumtamen testium pro personarum qualitatibus et causarum esse volumus amodo pinguiores, prestituentes in primis, quod nullus angararius vel villicus seu quicumque .b. villanus, qui in villis et casalibus habitat, et postremo nullus vilis condicionis contra comites aut barones aut etiam simplices milites capitaliter accusatos vel de persone condicione, utpote de homagio, aut de omnibus bonis seu maiori parte eorum vel etiam de uno castro conventos in testem possit induci aut inductus contra predictos fidem aliquam in iudiciis vel arbitriis .c. vel extra iudicia in contractibus vel quasi contractibus fidem aliquam [34v] faciat, sed perinde habeatur, ac si non esset inductus. Sed contra prenominatas personas milites tantummodo et burgenses bone et honeste opinionis inducantur in testes, contra quos nulla omnino pugna de cetero offerri valeat ab eisdem. Numerum etiam testium in prescriptis ÷ personis et causis volumus esse maiorem, videlicet ut contra comitem criminaliter accusatum vel de statu persone aut de omnibus bonis suis vel de maiori parte bonorum seu etiam de castro conventum duo comites fidem faciant vel quatuor barones aut octo milites et sic per consequentiam sedecim burgenses probationem plenam inducant. Sic et gradatim -a contra baronem duo barones aut loco duorum baronum quatuor milites et vice quatuor militum octo burgenses et idem in milite, prout inferioris gradus se habet condicio, inducantur in testes. Pauciores autem numero in personis predictis et causis nullam omnino fidem inducant, et contra predictos aut plures nulla omnino pugne probatio vendicat sibi locum. In omnibus tamen predictis crimen lese maiestatis excipimus, in quo casu accusatorum et testium est condicio exequata. Militaribus tamen privilegiis in omnibus supradictis et aliis causis et casibus, in quibus prerogative militum aliquid indulgetur, eos tantummodo milites uti volumus, qui honorem militaris dignitatis et onus decenter observant in equis et armis videlicet et aliis militaribus signis, quibus barones et milites condecet decorari. Consuetudinem autem, que in quibusdam regni partibus obtinebat, per quam hii, qui Franci non sunt, sed iure communi censentur, testibus contra se productis in quocumque iudicio possunt pugnam offerre, funditus extirpamus, sed personarum et causarum distinctione servata in eorum causis iuxta novam constitutionem nostram statutam, iustitia previa et equitate servata, ad diffinitivam sententiam procedatur.
Rechte Glosse
.a.¶ C. de rei ven. l. cum et l. indiciaet C. de probat. l. cum ad probationem, C. de testi l. i. et ii, de fide instr. l. in exercendis
.b.¶ Nota qui testes non admictantur contra comitem.
.c.¶ super diminutione feudorum et rerum feudalium arbitrium nullum esse, ut infra de iur. re. reg. l. constitutione