Linke Glosse
Haupttext
Qua pena universitates teneantur, que creant potestates et alios officiales.
Cum satis abundeque sufficiant officiales a nostro culmine stabiliti ad hoc, ut tam in civilibus quam in criminalibus causis unusquisque iustitiam valeat invenire, usurpationem illicitam, que in quibusdam partibus regni nostri invaluit, abolentes precipimus, ut amodo potestates, consules seu rectores in locis aliquibus non creentur nec aliquis sibi auctoritate consuetudinis alicuius vel ex .a. collatione populi officium aliquod aut iurisdictionem usurpet, sed officiales tantum a nostra maiestate statutos vel mandato nostro, magistros iustitiarios, iustitiarios, camerarios, baiulos et iudices, ubique per regnum nostrum esse volumus et tam iura nostra quam nostrorum fidelium ministrare .b. . Quecumque autem universitas .c. in posterum tales ordinaverit, desolationem perpetuam patietur .d. , et omnes homines eiusdem civitatis angararii in perpetuum habeantur. Eum vero, qui aliquid de officiis supradictis susceperit, capite puniri censemus.
Rechte Glosse
.a.¶ Punit civitatem ad perpetuam desolationem et homines eius ***(iub.?)*** esse angararios, que habuerit consules potestatem vel actores. .
.b.¶ Vel eo modo, qui ponitur supra, de offi(cio) mag(istr). cam. l. puritatem. Vel ut i(nfra) dicitur de iure rer. reg. l. cum universis et de feudis et rebus feu. l. domini a vassallis. Vel ut continetur infra de resti. mili. (=muli) et min. l. beneficium. .
.c.¶ Videtur prima facie corrigi quod jure civili cavetur, scilicet universitatem posse dare iurisdictionem ordinariam, ut in cor. aut(hen). coll. iiii , de defen. civi. § iterimet § non habente vel dic. quod etiam hodie habet universitas aliquod ius in conferenda iurisdictione: quia exig(itur) eius testimonium, ut i(nfra) t(it). i l. i.ar(gumentum) optimum ad hoc ff. hiis qui in dig. l. post. legatum § de hiis et § an libertas, et ff. de bo. lib. l. qui cum maior § sed et si*vero/non* sic et iur. *aut.* factum vivificat hiis in digebat confirmatione prefecti pretorio, ut in predicta aut(hent). Qui aut(em). confirmat, dicitur videtur ille dare, ar(gumentum) ff. de pact. l. legitimaet de v(erb). signi. l. legequod dic, ut in summa de iur(isd). omni. iudi. certa principium in illo versiculo. Item dat iurisdictionem ordinariam, universorum concessus et in summa de defen(soribus) civi(tatum) secundum Azo.
.d.¶ Ideo credo in hac l.maiorem penam inponi, quam in Kein Infoi. et ii. [lege] h(uius) t(ituli), quia hic universitas omnem iurisdictionem usurpat criminalem scilicet et civilem: et sic adimpletur vetus proverbium: qui totum vult, totum perdit; et illud: arma tenent omnia dant, qui iusta *n(on) e(st)*.