Linke Glosse
-a¶ Redde singula singulis, scilicet, ut si bannitus ceperit bannitum, ante ceperit vel etiam occiderit foriudicatum, quod maius est, et foriudicatus ceperit aut occiderit foriudicatum, non autem ban(n)itum, ne sit contra, quod sequitur: *sequis* autem et cetera.
-oo¶ Item in evidenti est ratio, quia foriudicatum occidere liceat, non ba(n)nitum: foriudicatus enim pro dapnato habetur, nec datur ei super principali causa criminis licentia defendendi, ut hic dicitur. Bannitus vero cum nec dapnatus sit, nec pro dapnato habitus , non posset ei penam inponi, maxime capitalem, ut C. de penis l. qui sententiam.
-b¶ qui enim occiderit potest multo magis contumelia poterit iure afficere, ut ff. ad l. iul. s. de adult. l. nec § ius.
-c¶ fidam custodiam exigi in eo qui remlocitur puniendus.
Haupttext
De pena banniti et foriudicati.
Penam .a. eorum, qui in contumacia perseverant, dignis stipendiis persequi disponentes statuimus: Si quis infra annum a die banni editi numerandum coram magistro iustitiario vel iustitiario, qui eum bannierat, minime comparuerit vel etiam coram successore .b. eiusdem, bonis suis, ut predictum est, infiscatis post ipsius anni decursum per bannitorem eundem, qui ipsum bannierat, foriudicari debebit, nulla omnino ei licentia postea remanente se super principali causa criminis defendendi .c. , sed proinde habeatur, ac si confessus .d. de crimine, de quo accusatus fuerat, esset per diffinitivam sententiam condempnatus .e. . Sic foriudicatus habebitur, prout in aliquibus imperii nostri partibus nuncupatur, quasi foris omnem aditum iudicii constitutus. In tantum sibi iudicii limina precludantur, quod se contumacem fuisse negare non possit, qui nec per se tempore tanto comparuit nec per alium .f. pretendentem legitimam causam sue absentie et probantem .g. extitit excusatus. Nulla sibi appellationis seu supplicationis remedia foriudicatus superesse cognoscat; quoad omnia fere pro mortuo habeatur; hostis publicus reputetur sic, ut ab omnibus offendatur impune adeo, quod, si ipsum occiderit aliquis, nullam proinde calumpniam .h. vereatur, sed premium a gratia nostre maiestatis expectet, videlicet ut, si occiderit .i. aut ceperit .k. [27v] comitem bannitum vel foriudicatum -a -oo , si quidem ipse bannitus fuerit, aut foriudicatus, qui foriudicatum predictis modis offenderit aut detexerit latitantem, bannitionis vel foriudicationis penam, quam incurrerat, in premium sue fidei et probitatis evitet. Secus autem, si iam foriudicatus bannitum tantum ceperit, quo casu, quia bannitum tantum, qui minori vinculo tenebatur, offenderit, maiorem penam, foriudicationis sententiam scilicet, non evitet. Sed in casu presenti pro comite, quem ceperit aliquis, qui foriudicatus vel bannitus non fuerit, centum augustales, pro barone quinquaginta, pro milite simplici vigintiquinque, pro burgensi duodecim, pro rustico sex, prout quilibet predictorum bannitus aut foriudicatus fuerit, de liberalitate nostri culminis consequetur, offensionis vel occisionis, ut dictum est, etiam capienti licentia non negata. De licentia namque legis offenditur, qui subterfugiendo iudicium legis precepta contempsit. Quod si forte motus clementia, qui foriudicatum ceperit, offendere vel occidere noluerit eundem, sed ipsius mortem iudicio, cuius penam fugiendo promeruit, reservare, iustitiario, qui ipsum bannierat et foriudicaverat, assignet -b eundem. Ad hoc quod si alii iustitiario vel etiam magistro iustitiario assignatus fuerit vel ipse magister iustitiarius aut iustitiarius eum ceperit, remittatur ad eum iustitiarium sub fida custodia -c puniendus, qui in ipsum bannitionis et foriudicationis sententiam promulgavit. Foriudicari autem bannitus debebit per iustitiarium, qui bannitionis in ipsum penam edixit, vel si ad ipsum iustitiarium ex locorum forte distantia non possit facilis haberi recursus, auctoritatem istam nostre preeminentie reservamus, ut a nobis vel ab eo, cui vices nostras propter absentiam forte nostram gerendas commiserimus, foriudicationis possit sententia .a. impetrari .b. , ut tamen ad ordinarium, ut est dictum, recursus primitus habeatur, simili pena bannitionis aut foriudicationis in receptatores .c. aut occultatores eorum, qui tales occultasse dicuntur, procul dubio imminente, si reos huiusmodi exhibere non curaverint requisiti .d. . Quod si universitas aliqua hoc fecerit, nostro iudicio reservetur, ut ex qualitatibus personarum et locorum ipsorum in universitatem ipsam iustitia previa procedatur.
Rechte Glosse
.a.¶ Loquitur de foriudicatis.
.b.¶ nota: quod coram successore officiali *debere* fieri, quod coram predecessore faciendum erat, sic et ff. de iudic. l. mortuo et C. de iud. l. properandum § sin. autem in medio et in aut. coll. nova, ut nulli iud. § et hoc vero iubemus.
.c.¶ nota: reo criminis constituto banito primo et post anni decursum foriudicato non permitti licentiam se super principalis causa criminis defendi.
.d.¶ nota: foriudicatum non confessum de crimine tamquam confessum dapnari et sine sententia.
.e.¶ nota: in confitentem fore partes tantum iudicis ad dapnandum, ut hic et ad l. acquil. l. proin. § si occisus in fi.
.f.¶ nota: neminem posse a contumacia excusari nisi *per* se vel per alium legittimam causam sue absentie pretendat et probet, ut hic et supra de exor. et prepara. iudi. l. ii. et iii.
.g.¶ et probantem s. de exor(diis) et p(re)p(aratoriis) iudic(iorum) l. ii. in fi.
.h.¶ calupniam: nota pro foriudicato interfecto aliquam calupniam non vereri sed premium expectare, quia quod legitime factum est penam non meretur, ut C. ad l. iul. de adult. l. iiii.
.i.¶ scilicet, foriudicatum: de quo supra proxime Kein Infolocutus est
.k.¶ scilicet: bannitum aut foriudicatum, sicut ponit, et hoc ideo, quia foriudicatum licet occidere: ban(n)itum vel forban(n)itum non, nisi capere et detegere: sicut evidenter ex lit(t)era percipitur. Item manifeste apparet quod ex eo, quod dicit bannitus minori vinculo tenetur, quam foriudicatus. Item maiorem dicit esse penam foriudicationis, quam bannitionis ergo propter bannum vel ban(n)ito non imponitur pena mortis, quia illa non possit aliqua esse maior, ut ff. de penis l. capital(ium), in rubr. et in ult.
.a.¶ ergo non erat foriudicatus ipso iure post excursum crimen sicut probatur s. e. Kein Infol. circa principium ibi per ban(n)itorem eundem foriudicari debebit: nec enim necessarium esset inpetrari licentiam foriudicationis, si esset ipso iure foriudicatus post annum, ut C. lib. X de thesauris l. i. Sed quero, an post annum, antequam foriudicaretur possit venire bannitus ad iudicem vel alium mittere, ut denuntiaret iudici, quod talis bannitus paratus est, dare fideiussores secundum formam statutam in sequenti consti. clementieet videtur quod non, nam non invenio cautum, quod possit venire usque ad annum non quousque foriudicaretur ac *tantum*? Respondeo et dico, quod potest etiam post annum ante tamen foriudicationem denuntiare iudici se velle dare fideiussorem, nam causa viget adhuc ante foriudicationem integra, ar. ad hoc C. de transac. l. nec intentioet C. de de fideicom. l. si veritas et melius ff. ut in poss. vel l. si peccunie ubi est casus quasi.
.b.¶ Sed ego quero, a quo possit impetrari et iure, quod a quolibet de populo, quia cum quilibet possit eum capere, quod est maius, ut supra ea l. posuit, multo magis petere poterit, ut foriudicetur, patet ex eo, *quia* facilius permittitur vocare aliquem in ius verbo, *quam* re, ut C. de offi. divi. iudi. l. i. et ff. de in ius. vo. l. plerique, et l. satis, et l. sed etiam, et l. sed et is, quod dic in sum(m)a de in ius. vo(c). § qualiter, secundum Azo. Vel forte dici potest, quod foriudicatio non possit pena nisi ab adversario, et quia ei debita est vindicta, ut C. ad se con. tur. l. fi. et quia certa sunt iudicia publica inter que hec non numeratur, ut ff. de pu. iudi. l. i. et ii.et insti. de pu. iu. de per totum et quia rei absentiam accusator debet incusare sicut et actor rei, ut C. de iudicis l. properandum § si quidem pars actoris et § sin aut. reus ibi et filiis eius etcetera et C. quo. et quando iudex, l. si ut proponiset l. consentaneum et de accusat. l. si accusatoribus .
.c.¶ nota: simili et pari pena receptatores aut occultatores bannitorum aut foriudicatorum.
.d.¶ ex hoc verbo colligi potest, quod non tenentur ultro et sponte offere, cum debeant requiri, et probatur hoc ff. qui ex ca. ma. l. item ait pretor § hec aut. restitutio et ff. qui. ex ca. in poss. ea. l. haec aut. § i.et ita est contra C. de hiis qui latro. vel in al. c. reos oc. l. i. et ii.. Sed dic illud esse generale aut ex rubrica colligitur, et ex textu legem vero istam restringe in suo casu.